Fablok Chrzanów logo klubuNiewiele klubów może uznać rok 1939 za najbardziej udany w swoich dziejach. Jednak Fablok zdominował wówczas krakowskie drużyny w lidze okręgowej i walczył o ekstraklasę, mając w składzie reprezentanta Polski.


© Autor: Jakub Malicki

Wpis został zaktualizowany w kwietniu 2018 roku, gdy Fablok Chrzanów opublikował nowy znak. Genezę rebrandingu możecie poznać oglądając powyższą animację.


Niewielkie małopolskie miasteczko zyskało rozgłos kilkanaście lat temu, dzięki pamiętnej reklamie piwa. Pewien czeski smakosz – dowiedziawszy się, że pije „Tyskie” z Polski – pochwalił się, że jego „babiczka pohazi z Chrzanowa”. Jak się okazało, Chrzanów nie wykorzystał swoich „5 minut” w piwowarstwie i nie zbudował silnej marki w tej branży, w przeciwieństwie do Tychów, oddalonych od niego o niecałe 40 km… Za to miasto było znane z produkcji parowozów i lokomotyw. Nie trzeba być miłośnikiem kolei, by skojarzyć popularną „stonkę”, czyli lokomotywę spalinową 6D SM42 z chrzanowską fabryką.

Lokomotywa z Fabloku logo klubuLokomotywa Fablok 6D; Źródło: Wikipedia/Fablok

Pierwsza Fabryka Lokomotyw w Polsce została otwarta na początku lat 20-tych poprzedniego stulecia i początkowo budowano w niej parowozy Tr21. W okresie międzywojennym produkowano tam także „luxtorpedy”, czyli luksusowe pociągi pasażerskie, osiągające znaczne prędkości. Były to pojedyncze wagony spalinowe o oryginalnej sylwetce, wyprzedzające o kilka dekad projekt „Pendolino na polskich torach”. Mieliśmy 6 takich pociągów, jeździły na trasie z Krakowa do Zakopanego, Krynicy lub Katowic.

Fablok Chrzanów logo klubuWagon spalinowy „Lux-torpeda”; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Również w sporcie Chrzanów spróbował zbudować swoistą „luxtorpedę” i gdyby nie wojna, mogli namieszać w elicie. Najbardziej znany klub z tej miejscowości – założony w 1926 r. przez pracowników fabryki lokomotyw TS Fablok – zasłynął w międzywojniu jako pierwsza drużyna piłkarska spoza Krakowa, która wygrała tamtejszą ligę okręgową i zakwalifikowała się do eliminacji do ekstraklasy.

Jak możemy przeczytać w jednym z numerów „Przeglądu Sportowego” z 1939 r., Fablok nie był bez szans w rywalizacji o awans do Ligi, gdyż w rozgrywkach okręgowych ”przez cały rok drużyna wygrywała lekko, nie miała powodów do wytężania się i prowadziła zdecydowanie. Nie ma więc mowy o przemęczeniu. Korzystny dla chrzanowian jest również terminarz. Grają pierwszy mecz w Sosnowcu, który powinni wygrać, a następnie mają dwa spotkania u siebie. Jeśli wykorzystają atut własnego boska, mogą łatwo znaleźć się w dalszych rozgrywkach, skąd już droga do Ligi niedaleka.”

Fablok Chrzanów kontra Śląsk Świętochłowice logo klubuDrużyna Fabloku przed meczem ze Śląskiem Świętochłowice w 1939 roku; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Zgodnie z prognozami redaktora, chrzanowianie wygrali z Unią Sosnowiec na wyjeździe (3-2), następnie zremisowali ze Śląskiem Świętochłowice 1-1. W rewanżu jednak świętochłowiczanie wygrali aż 4-0 i to śląska drużyna awansowała do dalszych gier, gdzie walczyła o Ligę z Junakiem, Śmigłym i Legią Poznań. Jak wiemy, eliminacje te nie zostały dokończone z powodu wybuchu II wojny światowej.


Przedwojenny znak klubu

Ze zdjęcia piłkarzy Fabloku, możemy odczytać prawdopodobny ówczesny znak Fabloku – zbudowany z akronimu „FL”, od nazwy „Fabryka Lokomotyw”. Dodajmy, że drużyna funkcjonowała wówczas pod nazwą Towarzystwo Sportowo-Oświatowe „Fablok”, więc taki znak firmowy na koszulkach możemy potraktować jako najstarszą reklamę na strojach polskich sportowców.

Fablok Chrzanów logo klubu

Chrzanowski klub został jednak zapamiętany jako czołowa drużyna okręgu krakowskiego, złożona z niezłych zawodników z okolicy – Krakowa (np. Otto Riesner z Garbarni) i Górnego Śląska. Najbardziej znany zawodnik, pochodzący z Rudy Śląskiej napastnik Paweł Cyganek, zdążył wystąpić w ostatnim meczu reprezentacji Polski przed wybuchem II wś, wygranym 4-2 spotkaniu z Meksykiem, o którym pisałem kilka dni temu. W tymże 1939 r. został graczem drużyny Chrzanowa i jedynym w historii klubu reprezentantem Polski (Otto Riesner zagrał 6 meczów dla Polski, ale jako zawodnik Garbarni).


Stalowa korona zastąpiona miejską

Po wojnie piłkarze Fabloku zagrali w inauguracyjnym sezonie krakowskiej A-klasy, grupy 3, w której spotkali się m.in. z Wisłą, Tarnovią i Podgórzem. Mimo, że w sierpniu 1946 zostali rozgromieni przez „Białą Gwiazdę” aż 0-8, ostatecznie zajęli niezłe, 3. miejsce na koniec rozgrywek. Następnie Wisła i Tarnovia które wyprzedziły wtedy chrzanowian, awansowały do ekstraklasy.

Fablok Chrzanów w A-klasieŹródło: historiawisly.pl

Piłkarzom Fabloku nie udało się awansować nawet na zaplecze ekstraklasy, a w następnych latach drużyna była coraz słabsza. Przez lata w Chrzanowie mieli co najwyżej III-ligowego przeciętniaka, pozostającego pod opieką fabryki lokomotyw (im. im. Feliksa Dzierżyńskiego od 1951 r.). Podczas reorganizacji sportu na wzór radziecki, trafili do Zrzeszenia Sportowego „Stal”, a nazwę Towarzystwo Sportowe „Fablok” odzyskali w 1956 r.

Fablok Chrzanów logo klubu

Najbardziej znanym znakiem klubu z epoki PRL-u był ten z akronimem „TS”, piłką i lokomotywą z nazwą „Fablok”. Dość osobliwa kompozycja, upamiętniona na kilku odznakach i proporczykach, służyła klubowi do połowy lat 90-tych. Wówczas Fablok wpadł w tarapaty finansowe i sekcję futbolową – podobnie jak piłki ręcznej – przekształcono w autonomiczny podmiot.

W 1997 r. utworzono Chrzanowski Klub Piłkarski „Fablok”, w znaku którego pojawiła się korona. Dość zabawny był to emblemat, z umieszczoną w centrum tarczy lokomotywą lub parowozem (istniało kilka wersji) i koroną pochodzącą z herbu miasta, którego prawidłowość kwestionowała Komisja Heraldyczna. Nie była to pierwsza korona w dziejach klubu, wszak zrzeszenie Stal miało nad tarczą fragment koła zębatego, kojarzący się z tą figurą.

„Fablok

Znak z koroną nie przyniósł sukcesów piłkarzom Fabloku, choć z tego okresu zapamiętano w Chrzanowie awans do I rundy Pucharu Polski i kilka sezonów w IV lidze. Niestety klub borykał się z kolejnymi problemami finansowymi, a po utracie sponsora (w 2008 fabryka lokomotyw przestała im pomagać) znowu miał upaść. Miejscowi działacze zarejestrowali jednak w 2009 r. Klub Piłkarski „Chrzanów”, który miał ratować futbol w Chrzanowie, ale przetrwał tylko 2 lata. W połowie sezonu 2010-11 został wycofany z wadowickiej okręgówki.

W 2011 r. chrzanowski futbol otrzymał kolejny podmiot, nawiązujący do tradycji Fabloku. Założony wówczas Miejski Klub Sportowy „Fablok” Chrzanów musiał jednak zacząć przygodę piłkarską od klasy B. Kolejna próba ratowania futbolu w mieście, tym razem z powodzeniem – bo po czterech latach MKS awansował do klasy A. Wiosną powalczą o kolejny awans, bowiem na półmetku bieżącego sezonu objęli pozycję lidera, po pokonaniu 1-0 Arki Bibice tydzień temu.


Opinia o znaku

Wpis powstał w listopadzie 2017 roku, gdy Fablok używał znaku widocznego poniżej:
Fablok Chrzanów logo klubu

Fablok wydał mi się interesującym klubem ze względu na fabryczny rodowód oraz przedwojenny epizod w eliminacjach do ekstraklasy. Jednak w moim odczuciu, klub nie dorobił się przez lata swojego unikalnego znaku. Przed wojną nosili na koszulkach monogram Fabryki Lokomotyw, a w Polsce Ludowej używali odznaki o skomplikowanej formie, bez jednego, wyrazistego symbolu (za który trudno uznać kolaż liter, piłki i lokomotywy). Jednak od niedawna klub posiada ujednlicony znak – jak sądzę po ekspozycji w mediach elektronicznych – lecz nie mniej zagmatwany i równie nieczytelny, co wersja z PRL-u.

Fablok Chrzanów kontra Śląsk Świętochłowice logo klubu

W dodatku zawiera takie elementy jak – korona z niepoprawnego historycznie herbu miasta oraz skrzydełka kolejarskie, które w moim przekonaniu również nie powinny tutaj występować. Kojarzą się bowiem – w kontekście historii sportu – ze Zrzeszeniem Sportowym „Kolejarz”, do którego przecież Fablok nie należał. Bardziej poprawne historycznie byłoby tu koło zębate, ale widać poszli na łatwiznę – przeszłość związana z koleją to skrzydełka, miasta królewskie to korona i jeszcze w dodatku parowóz o skomplikowanym rysunku, przyklejony do liternictwa. Oczywiście skrzydełka nawiązują do logo chrzanowskiej fabryki, ale wydaje się, że lokomotywa byłaby wystarczającym nawiązaniem do dawnego sponsora.

Pomijając kwestie estetyczne i symboliczne, znak ten jest po prostu trudny w aplikacji, o czym możemy się przekonać, gdy spróbujemy umieścić go w kwadratowym lub pionowym kadrze, gdy będzie wymagał znacznego pomniejszenia lub przykadrowania. Zresztą sami oceńcie w poniższej ankiecie, czy emblemat Fabloku jest dla Was łatwy do odczytania?

Fablok Chrzanów logo klubu

Jak oceniasz znak MKS Fablok Chrzanów?

  • 2 / niedopracowany (48%, 30 razy oceniany)
  • 5 / doskonały (19%, 12 razy oceniany)
  • 3 / poprawny (13%, 8 razy oceniany)
  • 4 / wartościowy (11%, 7 razy oceniany)
  • 1 / koszmarny (10%, 6 razy oceniany)

Ilość głosów: 63

Loading ... Loading ...


Ocena znaku polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy

Średnia ocena: 2,2


Źródła:
Fablok na Wikipedii
Historia na stronie Fabloku

dostęp: 2017/11/21