GKS Jastrzębie Zdrój logoZrobili to! GKS Jastrzębie wrócił na ogólnopolski poziom rozgrywek piłkarskich i to w swoim jubileuszowym roku. Wkrótce 2. Liga, a niespełna 30 lat temu mieli w Jastrzębiu ekstraklasę…


© Autor: Jakub Malicki

Jastrzębie-Zdrój to wielce charakterystyczne miasto, które w przyszłym roku będzie świętować dopiero 55. rocznicę nadania praw miejskich. Przez 3 dekady funkcjonowało tam uzdrowisko w sąsiedztwie kopalni węgla kamiennego. Zakłady uzdrowiskowe zamknięto jednak w połowie lat 90-tych XX wieku i od tego czasu jest już tylko ośrodkiem przemysłowym. Jednym z ostatnich na terenach Rybnickiego Okręgu Węglowego.

Niesamowite, że niewielki przecież ROW ma tak bogate tradycje piłkarskie. Obszar zamieszkany przez 500 tysięcy ludzi miał aż 6 drużyn w ekstraklasie. Pierwszym reprezentantem konurbacji rybnickiej w elicie był Rymer Niedobczyce, potem awansował do niej Górnik Radlin. W latach 60-tych do najwyższej klasy piłkarskich rozgrywek dostała się Unia Racibórz, w następnej dekadzie KS ROW Rybnik. Pod koniec PRL-u epizod w I lidze zaliczył Górniczy Klub Sportowy „Jastrzębie”, a w 1997 roku swoją historię w elicie pisała Odra Wodzisław. Dziś przyjrzyjmy się znakom drużyny o najskromniejszych osiągnięciach w tym gronie – jastrzębskiej „Gieksy.”


Od Górnika Jas-Mos do GKS

Przed 1960 rokiem Jastrzębie było niewielką gminą, zamieszkaną przez 8 tysięcy ludzi, znaną ze swoich właściwości leczniczych (złoża borowiny i źródła solanki jodobromowej). W miejscowości funkcjonowały drużyny piłkarskie pod szyldem LZS. W latach 50-tych odkryto tam jednak pokłady węgla kamiennego, a pierwsza kopalnia – o nazwie „Jastrzębie” została otwarta w 1962 roku. Trzy lata później uruchomiono kopalnię w pobliskiej Moszczenicy. Po fuzji LZS Jastrzębie i LZS Moszczenica stworzono klub sportowy o nazwie Górnik, w notkach historycznych znajdziemy także nazwę Górnik Jas-Mos – od nazw kopalni „Jastrzębie-Moszczenica”.

Górnik Jastrzębie-Zdrój logoKlub rósł w siłę wraz z rozwojem miasta – liczba mieszkańców wzrosła dziesięciokrotnie w ciągu dekady! W 1975 r. Jastrzębie-Zdrój liczyło 90 tys. mieszkańców, po włączeniu sąsiednich gmin w obręb miasta i napływie ludzi do pracy w kopalniach. Pierwszy raz jastrzębscy piłkarze awansowali do II ligi w 1973 roku.

Od 1970 roku drużyna nosiła nazwę Górniczy Klub Sportowy „Jastrzębie”. Przez następne 29 lat trwał najlepszy okres w historii klubu, okraszony awansem do półfinału Pucharu Polski i sezonem w piłkarskiej ekstraklasie.

W sezonie 1975-76 marsz GKS w Pucharze Polski zatrzymał dopiero późniejszy Mistrz Polski – Stal Mielec, z którym jastrzębianie przegrali 2-3. We wcześniejszych rundach wyeliminowali Wisłę (1-0), Legię (4-3 w rzutach karnych, w meczu 0-0) i rzeszowską Stal (1-0 po dogrywce).

GKS Jastrzębie-Zdrój logoZnajdziemy wiele wzorów herbu „Gieksy” sprzed 1999 roku, których charakterystycznym elementem była tarcza w kształcie sylwetki ptaka – prawdopodobnie jastrzębia – z wkomponowanym akronimem „GKS.”

GKS Jastrzębie-Zdrój logoNiestety trudno ustalić, w których latach obowiązywały poniższe wzory, bowiem klub nie wydał w PRL-u odznak jubileuszowych. Emblematy z czerwonym otokiem za to często pojawiały się na proporczykach.

Górnik Jastrzębie-Zdrój logoWspomnijmy jeszcze skan proporczyka z 25-lecia, na którym widnieje herb podobny do obecnie obowiązującego. Co ciekawe, nie znajdziemy na tym emblemacie młotków górniczych, podobnie jak na pamiątkowym zdjęciu drużyny z czasów gry w I lidze.


Sezon w elicie

Do ekstraklasy drużyna GKS Jastrzębie awansowała po 3 latach gry w II lidze. W 1988 roku zajęła drugie miejsce w grupie I, zdobywając 9 punktów mniej od zwycięskiego Ruchu Chorzów. Dzięki temu jastrzębianie dostali szansę gry w barażach o ekstraklasę. Rywalem był inny górniczy zespół – Piast z Nowej Rudy. W pierwszym meczu padł remis 0-0, a w rewanżu na własnym stadionie GKS Jastrzębie wygrał 1-0. Awans do elity stał się faktem.

Górnik Jastrzębie-Zdrój logoGKS Jastrzębie przed sezonem 1988-89; Foto: Ryszard Rogalski; Źródło: Piłka Nożna. Wydanie specjalne

Niestety dla Jastrzębia był to tylko roczny epizod. GKS wygrał 8 meczów, w tym 7 na własnym stadionie. Na koniec rozgrywek drużyna „zielono-czarno-żółtych” zajęła 14. miejsce i o utrzymanie w ekstraklasie musili powalczyć w barażach. Rywalem jastrzębian był silny – jak się okazało – Zawisza Bydgoszcz, z którym przegrali 0-2 po remisie 0-0 w pierwszym meczu. Co gorsze, w następnym roku kryzys jastrzębskiej drużyny pogłębił się i w 1990 roku opuściła szeregi II ligi. Następnie wielosekcyjny klub rozpadł się na autonomiczne podmioty – piłkarski JKS PN GKS (okrągłe logo powyżej), siatkarski GKS Jastrzębie-Borynia, hokejowy KKS Zofiówka (później JKH).


Od GKS do MKS Górnik

Piłkarski klub pod nazwą GKS Jastrzębie funkcjonował do 1999 roku. Wtedy stworzono nowy podmiot o nazwie Miejski Klub Sportowy „Górnik” Jastrzębie-Zdrój. Przepoczwarzenie w nowy podmiot miało uratować przed likwidacją klub piłkarski w Jastrzębiu, skończyło się na spadku do IV ligi (2002), ale na krótko – bo już po dwóch latach Górnik wrócił do ligi międzywojewódzkiej.

Górnik Jastrzębie-Zdrój logoW 2005 roku kolejna zmiana nazwy – tym razem na MKS GKS Jastrzębie i powrót do historycznego herbu z jastrzębiem. W powrocie na ogólnopolski poziom piłkarski towarzyszyła im inna odradzająca się „Gieksa”. W 2007 GKS Jastrzębie wygrało III ligę, a GKS Katowice zajął drugą pozycję i oba – niegdyś górnicze – kluby awansowały na zaplecze ekstraklasy (katowiczanie po barażach). Jastrzębie rozegrało 2. sezony w II lidze (od 2008 była to 1. Liga), po których nie otrzymało licencji na kolejny rok w rozgrywkach.


Reaktywacja w Jedłowniku

Kolejny upadek klubu wydarzył się w 2010 roku, po spadku z 2. Ligi. Wówczas MKS GKS Jastrzębie postawiono w stan likwidacji, a zawodnicy trafili do sąsiedniego Jedłownika, a konkretnie do występującego w okręgówce Gosławia Jedłownik.

Górnik Jastrzębie-Zdrój logoWzmocniona drużyna szybko awansowała do IV ligi, a od 2010 roku występuje pod nazwą GKS 1962 Jastrzębie S.A. Po 3 latach jastrzębianie awansowali do 3. Ligi, a w tym roku wygrali rozgrywki i jesienią zagrają w 2. Lidze. Tym samym klub o oryginalnym znaku wraca na ogólnopolski poziom futbolowy po 7 latach nieobecności… na jak długo tym razem?


Opinia o logo

Mówcie co chcecie, ale GKS Jastrzębie ma bardzo charakterystyczny herb. Możliwe, że kształt tarczy przypomina rysunek orła na znaku Ślęzy Wrocław, jednak wpisanie akronimu w sylwetkę ptaka stanowi o odrębności logo GKS.

Obecna wersja wygląda na kopię wzoru z proporczyka wydanego z okazji 25-lecia. Wydaje się, że mogłaby zostać lekko odświeżona, pozbawiona cienkich czarnych konturów oplatających żółte obramowanie tarczy i listowie. Także akronim „GKS” w przeszłości był dokładnie wpasowany w tarczę. Dla mnie idealnym znakiem był ten pozbawiony szarfy i wieńca, który zamieściłem powyżej. Jednak trzeba oddać Jastrzębiu, że mają herb charakterystyczny i wart zapamiętania.

Logo GKS 1962 Jastrzębie

Jak oceniasz znak GKS 1962 Jastrzębie?

  • 5 / doskonały (51%, 567 razy oceniany)
  • 3 / poprawny (39%, 438 razy oceniany)
  • 4 / wartościowy (10%, 114 razy oceniany)

Ilość głosów: 1 119

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 3,6

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j
https://pl.wikipedia.org/wiki/GKS_1962_Jastrz%C4%99bie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jastrz%C4%99bski_W%C4%99giel
http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=14414
dostęp: 2017/06/22

Księga pamiątkowa 80 lat OZPN Katowice, 1920-2000; Wydawnictwo GiA, Katowice 2000