Górnik Zabrze herb klubuW najbliższy piątek 46. rocznica najważniejszego meczu w historii polskiej piłki klubowej – finału Pucharu Zdobywców Pucharów, w którym „Górnicy” ulegli „Obywatelom”.


© Autor: Jakub Malicki

Nie planowałem kreślić laurki dla Górnika Zabrze. Gdy jednak chcę pochylić się nad symbolami klubu, nie mogę pominąć jego zasług dla polskiego futbolu. Dla wielu twarzą zabrskiego klubu będzie jego prosty herb, dla innych wyczyny Pohla, Lubańskiego, Kostki i spółki.

Jakkolwiek powstanie klubu może budzić kontrowersje, to jego dalsze losy – „złota epoka” czyli zdobycie pięciu kolejnych tytułów Mistrza Polski w latach 60-tych – były wyczynem niedoścignionym w historii polskiego futbolu.

Górnik Zabrze herb klubuW ciągu 18 lat tylko raz Górnik znalazł się poza podium Mistrzostw Polski. Jeśli dodamy świetne występy w europejskich pucharach (sensacyjne zwycięstwo 4-2 nad Tottenhamem Hotspur w debiucie, finał Pucharu Zdobywców Pucharów oraz dwa ćwierćfinały), otrzymamy potwierdzenie tezy, że ten sportowy eksperyment udał się komunistom.

Historia znaku
Dwa dni grudnia 1948 roku (i dwie fuzje) ukształtowały polską rzeczywistość na następne 41 lat. W środę, 15 grudnia, powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, na skutek fuzji PPR i PPS. Moloch partyjny czuwający nad wszelkimi aktywnościami społecznymi w kraju. Dzień wcześniej powstał Górniczy Związkowy Klub Sportowy „Górnik” na skutek fuzji zabrskich klubów sportowych – KS Zjednoczenie połączono z Concordią, Pogonią i Skrą.* Klub miał być sportową wizytówką Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego (podmiotu zarządzającego początkowo sześcioma okolicznymi kopalniami: Concordią, Rokitnicą, Jadwigą, Mikulczycami oraz Ludwikiem i Miechowicami).

Górnik Zabrze herb klubuHistoria bliźniaczo podobna do tej z Radlina, gdzie pierwotnie planowano budowę potęgi sportowej na miarę ambicji zjednoczonej branży górniczej. Gdy Górnik Radlin zdobywał wicemistrzostwo ligi, zabrzanie grali za jej zapleczu, a dwa lata później spadli nawet do III ligi. Jak się okazało, eksperyment „wielki klub pod Rybnikiem” nie powiódł się, więc w 1955 roku Górnicy zamienili się miejscami. Do I ligi awansował Górnik Zabrze (który odtąd był reprezentantem branży węglowej) a spadł z niej Górnik Radlin. Oba kluby spotkały się w 1957 roku w ekstraklasie, gdy zabrzanie po raz pierwszy zdobyli Mistrzostwo Polski, a radlinianie zajęli przedostatnie miejsce w tabeli i znowu musieli opuścić najwyższą piłkarską ligę.

Po dwóch latach miała miejsce niemal bliźniacza sytuacja – Zabrze świętowało drugi tytuł mistrza, a Radlin jako beniaminek znowu opuścił 1. ligę (tym razem na ostatnim miejscu). W 1959 nastąpiła także inna ważna zmiana w obu klubach – z Radlina do Zabrza trafił Stanisław Oślizło, przez następne 12 lat czołowy obrońca klubu i reprezentacji Polski.

Razem z karierą Oślizły, trwały „złote lata” zabrzańskiego Górnika. Apogeum stanowił wspomniany finał Pucharu Zdobywców Pucharów, gdy piłkarz ten strzelił honorową bramkę w przegranym 1-2 meczu z Manchester City FC na „PraterStadion” w Wiedniu.

Górnik Zabrze herb klubuFinał – choć przegrany – był największym osiągnięciem polskiego klubu w historii europejskich pucharów. Możemy zarzucić komunistom majstrowanie w polskim sporcie, zniszczenie wielu klubów – i niestety także ludzi – w trakcie reorganizacji sportu, jednak operacja „Górnik” przyniosła niespotykany wcześniej i niedościgniony później sukces piłce klubowej.

Nazwę KS Górnik Zabrze zaczęto używać od 1957 roku, także pod koniec lat 50-tych został zaprojektowany znak klubu, który funkcjonuje do dzisiaj.

Górnik Zabrze herb klubuPierwszy herb na trójkątnej tarczy został uwieczniony na odznakach oraz proporczyku, a autorstwo przypisuje się Bogodarowi Drożdżewskiemu, jak wyczytałem na stronie sympatyków klubu**. Co jest istotne – pierwsze odznaki klubu miały monogram „G” wyrysowany grubą kreską z cieńszą poprzeczką. W następnej dekadzie pojawił się znak, w którym inicjał miał jednolitą grubość kreski. Wersje te były stosowane naprzemiennie (nie widzę żadnej reguły, ani etapów zmiany znaku na pamiątkach), pojawił się także znak z wieńcem po bokach tarczy (powyżej z prawej).

W 1972 roku klub wywalczył 10. Mistrzostwo i 6. Puchar Polski. Jak się okazało, wkrótce skończyła się pierwsza „złota epoka” Górnika w dziejach polskiej piłki. Odzwierciedleniem kryzysu był spadek zabrzan do II ligi w 1978 roku i zmiana pokoleniowa piłkarzy w zespole. Już po roku zabrzanie wrócili do ekstraklasy, w której zagrali kolejne 30 sezonów.

Druga „złota epoka” Górnika nastąpiła w latach 1984-1988, gdy piłkarze „biało-niebiesko-czerwonych” wygrali 4 kolejne Mistrzostwa Polski.

Górnik Zabrze herb klubuOstatnie sukcesy klubu to wicemistrzostwo Polski w 1991 roku oraz brązowy medal MP w 1994 roku. W europejskich pucharach górnicy zmierzyli się z austriacką Admirą-Wacker w I rundzie Pucharu UEFA (2-5 na wyjeździe, 1-1 w Zabrzu). Remis w rewanżu był ostatnim meczem Górnika w europejskich pucharach (nie licząc epizodu w Pucharze Intertoto w 1995 roku, gdy ponieśli cztery porażki w grupie).

Przełom stuleci przyniósł trudną sytuację finansową w klubie oraz zmiany organizacyjne. W 2009 roku zabrzanie zajęli przedostatnie miejsce w tabeli końcowej ekstraklasy i po raz drugi w historii spadli do II ligi (noszącej nazwę 1. Ligi). Podobnie jak w 1978 roku, tak i w 2010 – po roku banicji wrócili do najwyższej polskiej ligi piłkarskiej.

Górnik Zabrze herb klubuW tamtym czasie próbowano ujednolicić herb klubu. Na początku XXI wieku obowiązywała wersja widoczna powyżej z lewej (z monogramem „G” wyrysowanym kreską jednakowej grubości). W 2008 roku pojawiła się wersja widoczna po prawej, z monogramem o mniej regularnym kształcie (cieńszą poprzeczką). Została opracowana przy okazji pozyskania sponsora – Towarzystwa Ubezpieczeń Allianz Polska. Znak ten występował także ze złotą gwiazdką, symbolizującą zdobycie ponad dziesięciu tytułów Mistrza Polski.

Górnik Zabrze herb klubuW 2011 roku opracowano znak, który obowiązuje do dzisiaj, przypominający wersję zaprojektowaną na przełomie lat 50 i 60-tych XX wieku.

Ocena znaku
Obecnie logo Górnika prezentuje się najlepiej spośród wszystkich historycznych wersji. Zostało ujednolicone i perfekcyjnie wyrysowane, zawiera kolory zgodne ze współczesnymi standardami (zdefiniowane w systemie Pantone, ale i RGB zbliżone do wytycznych Google Material Design). Jedynie użycie mało oryginalnego kroju Arial Black do wypisania nazwy klubu może budzić wątpliwości – wybrałbym bardziej geometryczne liternictwo.

Nigdy nie byłem miłośnikiem trójkątnych tarczy w znakach sportowych – bowiem to najbardziej oczywisty dla nich kształt, przypominający proporczyk i obniżający oryginalność kompozycji. Trzeba oddać jednak Górnikowi, że jego znak jest kultowy i rozpoznawalny przez prawdopodobnie każdego kibica piłkarskiego w Polsce. Ciekawe, czy spodobał się Wam?

Górnik Zabrze herb klubu

Jak oceniasz znak Górnika Zabrze?

  • 4 #wartościowy (39%, 14 razy oceniany)
  • 5 #doskonały (36%, 13 razy oceniany)
  • 3 #poprawny (22%, 8 razy oceniany)
  • 1 #koszmarny (3%, 1 razy oceniany)
  • 2 #niedopracowany (0%, 0 razy oceniany)

Ilość głosów: 36

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 4,0

*Józef Hałys: Polska piłka nożna; Krajowa Agencja Wydawnicza; Kraków 1986
str. 868
**Metryczka na Infootbnall
dostęp: 2016/04/27
***Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia piłkarska FUJI, tom 25: Liga polska; O tytuł Mistrza Polski 1920-2000;