Kotwica Pińsk logo klubuJak dużo wiemy o dwukrotnym mistrzu Polesia w piłce nożnej, który uczestniczył w eliminacjach do przedwojennej ekstraklasy? Nie ma nawet pewności, czy Kotwica miała swój herb. Dlatego postanowiłem zaprojektować znak dla zapomnianego klubu z Pińska!


© Autor: Jakub Malicki

Ten klub chodził mi po głowie od ponad roku. Gdy przypadkiem trafiłem na film „Zapomniana flotylla” o dzielnych polskich marynarzach, postawionych na straży wschodnich rubieży II Rzeczypospolitej, poczułem wielką ciekawość – coś jak dziecko patrzące na witrynę nowego sklepu z zabawkami – czy oby w tamtych rejonach nie funkcjonował jakiś klub sportowy…


Piłkarze z kotwicą na piersi

Poleskie było niezwykłym województwem w międzywojennej Polsce, nie tylko największym pod względem powierzchni. Obejmowało rozległe tereny nizinne, przeważnie bagniste lub zalesione, rozpościerające się pomiędzy Bugiem a Horyniem. Nieliczne miasta, które znajdziemy tam przed II wojną światową, były słabo skomunikowane. Najłatwiej można było przemieszczać się między nimi za pomocą środków transportu rzecznego. Sieć drogowa słabo rozwinięta, linia kolejowa tylko pomiędzy Brześciem a Łunińcem, więc do transportu drewna lub płodów rolnych wykorzystywano rzekę Prypeć i jej dopływy. Województwo poleskie charakteryzowało się słabym rozwojem urbanistycznym i społecznym, ponad połowa mieszkańców była analfabetami. Wśród narodowości przeważali Białorusini (42,6 %), Polacy i Ukraińcy oraz Poleszucy, nazywający siebie „tutejszymi”, posługujący się własnym językiem, osobliwą mieszanką białoruskiego, polskiego i ukraińskiego.

Mapa Polesia logo klubuNajwiększym miastem był Brześć nad Bugiem, stolica piłkarskiego okręgu poleskiego, utworzonego w 1929 r. Wcześniej nieliczne tamtejsze kluby uczestniczyły w rozgrywkach okręgu lubelskiego. Nic zatem dziwnego, że najsilniejsze drużyny pochodziły z Brześcia, reprezentowały tamtejsze jednostki wojskowe i kolekcjonowały kolejne tytuły mistrza okręgu. Dopiero w 1935 r. hegemonię brzeskich drużyn przerwali futboliści Wojskowego Klubu Sportowego „Kotwica” Pińsk. Drużyna ta jawi się jako nie mniej tajemnicza, niż całe województwo. Wiemy, że powstała pod koniec lat 20-tych (1927?) i zrzeszała marynarzy stacjonujących w Pińsku.

Kotwica Pińsk logo klubuDrużyna Kotwicy Pińsk, Mistrz Polesia w 1936 r.; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Tuż po I wojnie światowej otwarto tam oddział marynarki wojennej, tzw. Flotyllę Pińską, jedyną rzeczną w II RP, która miała strzec wschodnich granic państwa przed agresją Sowietów. Na Prypeci mieliśmy ponad 100 statków transportowych i bojowych, w tym legendarne monitory ORP Kraków, Wilno, Warszawa, Toruń. Niestety wojna pokazała, że jednostka ta nie była przygotowana na odparcie wroga, kolejne wycofywane okręty spoczywały na płyciznach rzek, następnie zostały samozatopione. Jeśli zainteresowały Was losy flotylli, warto obejrzeć film, dzięki któremu powstał ten materiał, a jest dostępny na youtube.

Zapomniana flotylla na youtube

W takim zubożałym regionie, także pod względem sportowym, mogły funkcjonować jedynie drużyny wojskowe lub żydowskie. Tak było w Pińsku, gdzie znajdziemy ślady po żydowskim Hakoach oraz Kotwicy i KPW Ognisko. Wspomniana Kotwica niespodziewanie przerwała dominację klubów z Brześcia w tamtejszych rozgrywkach, w 1935 r. wywalczyła mistrzostwo Polesia i zagrała w eliminacjach o ekstraklasę.

Kotwica Pińsk logo klubuZajrzyj na fanpage Kotwicy, który stworzyłem przy okazji tego wpisu


Na drodze pińskiej drużyny stanęli wojskowi ze Śmigłego Wilno oraz Warmia Grajewo, reprezentująca Białostocki OZPN. Kotwica okazała się najsłabsza spośród tych drużyn, przegrała mecze ze Śmigłym, a pojedynki z reprezentantem Białostockiego oddała walkowerem. Rok później obroniła prymat w okręgu, a w eliminacjach do Ligi okazała się słabsza nawet od mistrza Wołynia, WKS Hallerczyk Równe (0-5, 0-1).

Klub funkcjonował do 1939 r., gdy został zlikwidowany na skutek mobilizacji wojskowej. Ostatnim mistrzem okręgu poleskiego została drużyna KPW Ognisko Pińsk.


Jaki ten znak Kotwicy?

Ślady po drużynie Kotwicy zachowały się na przedwojennych fotografiach, gdzie widzimy marynarzy w strojach sportowych z emblematem na piersi – kotwicą Flotylli Pińskiej, umieszczoną na jasnej tarczy (prawdopodobnie białej).

Kotwica Pińsk logo klubuTrudno dziś powiedzieć, czy był to herb klubu – nie zachowała się żadna odznaka – czy tylko znak jednostki wojskowej.

Na innym zdjęciu zobaczymy, że tarcza na naszywce była podzielona na 3 pasy – 2 ciemniejsze i jaśniejszy. Dlatego powyższą ilustrację należy traktować jedynie jako symulację herbu. W sieci znajdziecie podobny wzór, jednak jego kolorystyka złoto-granatowo-czarna wymagałaby potwierdzenia w jakimś materialnym dowodzie.

Wobec braku jednoznacznych źródeł, postanowiłem podejść do wpisu o Kotwicy inaczej niż zwykle – zaprojektowałem znak dla nieistniejącego klubu! Co więcej, projekt ten nie jest wyrazem znudzenia rzeczywistością ani posiadania zbyt dużo wolnego czasu – w ostatnich tygodniach mam go wręcz za mało, o czym świadczy mniejsza częstotliwość wpisów na PolskieLogo.net. Projekt znaku dla Kotwicy to efekt trudnej do opisania energii, która dopadła po obejrzeniu filmu o flotylli. Myślę, że to także wyraz mojej słabości do Kresów, o której będzie jeszcze okazja napisać.

Kotwica Pińsk logo klubuJak doskonale wiecie, kotwica jest dość często spotykanym symbolem wśród znaków o tematyce morskiej, niekoniecznie sportowej, o czym możecie przekonać się na końcu wpisu. Dlatego myśląc o potencjalnym znaku Kotwicy Pińsk, postanowiłem skomponować nazwę miasta z symbolem marynarki wojennej. Najprostsze pomysły bywają najlepsze. Dodatkowo wyrysowałem „S” w taki sposób, by glif przypominał sznur opleciony wokół trzonu. Uznałem, że dodanie nazwy „Kotwica” jest tutaj zbędne, skoro mamy jej symbol wyrysowany w emblemacie.

Kotwica Pińsk godło klubuPrzygotowałem wersję transparentną znaku – tj. bez tarczy – według nomenklatury heraldycznej, projekt mógłby być godłem. Oczywiście pozbawienie tła znaku sportowego jest ryzykowne, o czym przekonał się Juventus – nowe logo zlewa się z grafikami telewizyjnymi podczas transmisji Champions League. Niemniej znamy sposoby, aby uniknąć takiej interferencji. Na ten moment Kotwica Pińsk nie zagra w Lidze Mistrzów, więc pozostawiłem jej symbol otwarty.

Kotwica Pińsk godło klubuJak zwykle postawiłem na prostotę formy, jedynie wywinięte „S” i subtelny szeryf w rysunku liter sprawiają, że znak nie jest totalnie ascetyczny. Starałem się przy tym wyważyć proporcje znaku, by kombinacja liternicza nie wpłynęła na jego gorszą czytelność. Ocenę pozostawiam Wam, Drodzy Czytelnicy.

Kotwica Pińsk barwy klubuDla Kotwicy zaprojektowałem także wzór strojów meczowych z charakterystycznymi skośnymi pasami, które nawiązują do motywu na mundurze marynarzy.


Czy spodobał Ci się ten pomysł?

Zapraszam Was do wystawienia oceny w poniższej ankiecie, która będzie dla mnie wskazówką, czy taki projekt ma sens. Mamy wiele klubów kresowych, o których pamięć trwa jedynie dzięki wynikom meczów w prasie lub archiwalnym zdjęciom. Niestety większość nie miała swoich znaków lub dzisiaj nie mamy szans ich zdobyć. Dlatego możliwe, że nie poprzestanę na projekcie znaku dla Kotwicy Pińsk i pokażę też pomysły dla innych klubów. Niech będzie próba wirtualnej reaktywacji kresowych drużyn.

Kotwica Pińsk logo klubu

Jak oceniasz projekt znaku dla Kotwicy Pińsk?

  • 5 / doskonały (84%, 49 razy oceniany)
  • 4 / wartościowy (14%, 8 razy oceniany)
  • 3 / poprawny (2%, 1 razy oceniany)
  • 2 / niedopracowany (0%, 0 razy oceniany)
  • 1 / koszmarny (0%, 0 razy oceniany)

Ilość głosów: 58

Loading ... Loading ...


Postscriptum

Jeśli symbol kotwicy zainteresował Was, spójrzcie na znaki innych drużyn, które wykorzystują ten motyw. W Polsce znajdziemy kilka zespołów, które używają ten symbol w prostszej lub bardziej skomplikowanej postaci, że wymienimy tu: Arkę Gdynia, Polonię Gdańsk, oczywiście Kotwicę Kołobrzeg, Kotwicę Kórnik czy jej imienniczkę z Korczyny. Z zagranicznych przywołam jedynie mój ulubiony Corinthians.

Kluby z kotwicą w logo logo klubuSymbol ten jest również popularnym wzorem tatuaży, obecnie kojarzony ze stylistyką retro.

Niedoścignionym symbolem, zawierającym kotwicę, jest znak Polski Walczącej , którego autorstwo przypisuje się instruktorce harcerskiej, Annie Smoleńskiej.

Polska Walcząca znak


Źródła:
Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia piłkarska FUJI, kolekcja klubów, tom IV – Lwów i Wilno; GiA, Katowice 1997