Pierwszy klub ze Świętokrzyskiego, który zagrał w ekstraklasie oraz ostatni wspierany przez hutę, który z niej spadł. W XXI wieku zespół hutników z Ostrowca doznał dwóch upadków i dwóch fuzji, mających ratować sportową dumę 72-tysięcznego miasta.
© Autor: Jakub Malicki
Kibice Klubu Sportowego Zakładów Ostrowieckich przywitali XXI wiek pełni optymizmu. Piłkarze „pomarańczowo-czarnych” wywalczyli awans do ekstraklasy (powrót po 3 latach w II lidze), drużyna dowodzona przez trenera Krzysztofa Tochela grała skutecznie. Władze miasta wspierały klub (prezydent Jan Szostak był także prezesem KSZO), wyremontowano stadion. W sezonie 2001/02 udało się ostrowczanom utrzymać w najwyższej lidze piłkarskiej (zajęli 5. miejsce w grupie spadkowej, ale w meczach barażowych wykazali wyższość nad Górnikiem Łęczna, dwukrotnie zwyciężając: 1-0, 2-1). Miłe złego początki…
W kolejnym sezonie drużyna poczynała sobie nieźle, odnosząc 4 zwycięstwa i 3 remisy – co dało 13. miejsce na koniec rundy jesiennej. W przerwie zimowej media obiegły informacje o problemach finansowych klubu oraz zaległościach płatniczych wobec piłkarzy. W marcu 2003 roku czternastu zawodników przyniosło do klubu zwolnienia lekarskie… Strajk w drużynie na początku rundy wiosennej nie wróżył niczego dobrego i był zapowiedzią niezwykłej serii KSZO – 15 kolejnych porażek w 1. lidze!
Sezon 2003/04 drużyna futbolowa KSZO rozpoczęła na zapleczu ekstraklasy, jednak po rozegraniu rundy jesiennej została wycofana z rozgrywek. Stowarzyszenie Piłki Nożnej KSZO postawiono w stan likwidacji i na tym historia klubu mogła dobiec końca…
Historia znaku
Zanim opiszę proces reaktywacji „Świętokrzyskiej Dumy”, przy którym nie obyło się bez zmian herbu, zajrzyjmy do początków drużyny z Ostrowca Świętokrzyskiego. Z pomysłu belgijskich i holenderskich pracowników, w 1929 roku utworzono klub przy Zakładach Ostrowieckich, w których produkowano m.in. wagony, amunicję oraz części do parowozów, czołgów i armat. Klub od zarania był więc zakładowym, a zawodnicy KSZO byli zatrudnieni w fabryce na wydziale montowni wagonów.*
Pierwsza odznaka klubu pojawia się w monografii „40 lat KSZO 1929 – 1969”, niestety jest to reprodukcja monochromatyczna i trudno wnioskować, jakie były kolory tego znaku (w formie monogramu z inicjałami klubu wpisanymi w okręg).
W 1931 roku wybudowano stadion przy ul. Świętokrzyskiej, na którym futboliści KSZO rozegrali trzy sezony w klasie A przed wojną (1935-37)
Zespół KSZO w 1933 roku; Źródło: Dawny Ostrowiec
Niecały miesiąc po 10-tych urodzinach klubu (11 sierpnia) wybuchła II wojna światowa, podczas której ostrowiecka huta została włączona do Herman Goering Werke, a działalność klubu zawieszona.
Po wojnie klub reaktywowano i w 1946 roku KSZO rozpoczął rozgrywki w kieleckiej klasie A. Huta zyskała nowego patrona – w postaci pierwszego sekretarza PPR – Marcelego Nowotkę. W czasie reorganizacji sportu na wzór radziecki, klub trafił do zrzeszenia Stal.
Jak zwykle zamieszczam poglądowo symbol zrzeszenia, poszczególne kluby mogły używać go w lekko zmodyfikowanej formie. W 1956 roku przywrócono historyczną nazwę Klub Sportowy Zakładów Ostrowieckich, która poniosła klub także sportowo – bowiem futboliści awansowali do III ligi łódzko-kieleckiej. Do końca PRL-u drużyna piłkarska balansowała między III a IV ligą.
Istotnym momentem w dziejach klubu był jubileusz 40-lecia. Wówczas w herbie pojawił się ozdobny wieniec i od tego czasu występował się na kolejnych znakach. Zauważmy, że ten jubileuszowy emblemat miał odwrócone kolory tarczy (górne pole czarne, szarfa pomarańczowo-czarna i dolne pole pomarańczowe). W następnych latach pojawiały się znaki przypominające ten z 1969 roku, różniące się kolorami tarczy i rysunkiem wieńca.
W 1994 roku nastąpiły zmiany w organizacji klubu. Huta Ostrowiec (jak brzmiała nazwa od lat 90-tych) zainwestowała w klub, wydzielono sekcję piłkarską – tworząc SPN KSZO Ostrowiec Świętokrzyski (idąc warszawskim tropem, gdzie wydzielono ASPN Legia z CWKS). Znak SPN KSZO pojawił się na biletach w 1998 roku, chwilę później został także zarejestrowany w Urzędzie Patentowym RP.
W 1995 roku futboliści KSZO po raz pierwszy w historii awansowali do II ligi. Po dwóch latach na zapleczu ekstraklasy zanotowali kolejny progres – zajęli drugie miejsce na koniec rozgrywek, za Petrochemią Płock i dostali się do 1. ligi.
Jednak progi ekstraklasy okazały się zbyt wysokie dla ostrowczan, sezon 1997/98 zakończyli na przedostatnim miejscu w tabeli i wrócili do II ligi. Następne sześć lat opisałem we wstępie, więc tylko odnotujmy, że w 2004 roku klub postawiono w stan likwidacji. Zmiany nastąpiły także w ostrowieckiej hucie, która została kupiona przez hiszpańskiego inwestora – Celsę.
W sezonie 2003/04, w którym KSZO zostało wycofane z rozgrywek po rundzie jesiennej, w II lidze występował zespół o nazwie Stasiak Gomunice. Drużyna ta sponsorowana przez lokalnego biznesmena, Mirosława Stasiaka, utrzymała się po barażach na zapleczu ekstraklasy. Stasiak postanowił po sezonie przenieść ją do Ostrowca Świętokrzyskiego. W wyniku fuzji powstała spółka o wymagającej nazwie Sportowa Spółka Akcyjna „Stasiak Celsa KSZO” Ostrowiec Świętokrzyski.
Klub w takiej formule funkcjonował przez kilka lat, będąc drugoligowym średniakiem. Wówczas pojawiło się kilka wersji znaku klubu, różniących się liternictwem i występowaniem członu „SSA” na szarfie (lub jego brakiem).
W 2007 roku zespół miał rozegrać baraże z GKS Katowice o utrzymanie na zapleczu ekstraklasy, jednak został z nich wycofany i zdegradowany do III ligi za udział w aferze korupcyjnej. Po dwóch latach udało się ostrowczanom wrócić do II ligi (noszącej nazwę 1. ligi), jednak były to ostatnie radosne momenty w dziejach klubu. Po dwóch latach wrócił na trzeci poziom rozgrywek, a w 2012 roku został wycofany z rozgrywek.
Od 2004 roku istnieje w Ostrowcu podmiot o nazwie MKS KSZO Junior, który przejął kilka grup młodzieżowych od likwidowanego SPN KSZO. Funkcjonował niezależnie od spółki akcyjnej.
W 2011 roku powołano KSZO 1929 Ostrowiec Świętokrzyski, który miał być szansą dla utrzymania drużyny piłkarskiej w mieście (wobec problemów KSZO SSA). Klub powstał po przeniesieniu LZS Jandar Bodzechów do Ostrowca i zajął miejsce tego zespołu w kieleckiej lidze okręgowej.** Zespół ten szybko awansował do IV, a po dwóch latach – do III ligi. W połowie 2015 roku podmiot ten wchłonął MKS KSZO Junior.
Pod znakiem KSZO 1929 występują także inne sekcje: piłki ręcznej mężczyzn (w I lidze), siatkówki (jako spółka akcyjna w Orlen Lidze), piłki wodnej (9-krotni Mistrzowie Polski) oraz bokserska.
Ocena znaku
Obecny herb KSZO – nazwa ta, będąca skrótowcem, fascynuje mnie od kiedy pierwszy raz ją usłyszałem – nawiązuje do znaku sprzed 1994 roku. Wydaje się, że to najbardziej wartościowy wzór w dziejach klubu, stąd jego użycie przez KSZO 1929 (w lekko odświeżonej formie) oceniam pozytywnie. Warto zwrócić uwagę, że wieniec został odpowiednio wkomponowany wokół tarczy, tworząc z nią harmonijną całość, w przeciwieństwie do znaku z 1998 roku, który zawierał elipsę z nazwą miasta, nie pasującą do tarczy.
Niestety staranność wykonania szczegółów herbu pozostawia wiele do życzenia, krzywizny na spodzie tarczy i przy wieńcu stają się widoczne nawet w mniejszych rozmiarach. Także liternictwo – Arial Black – mogłoby być bardziej wyraziste w znaku stworzonym w drugiej dekadzie XXI wieku. Zastanawia mnie także, dlaczego szarfa przecina białą bordiurę w lewym górnym rogu (ujmując to wg zasad heraldyki), a na dole nie. Brakło tu konsekwencji w moim przekonaniu.
Jak oceniasz obecne logo KSZO?
- 2 #niedopracowane (35%, 8 razy oceniany)
- 4 #wartościowe (26%, 6 razy oceniany)
- 3 #poprawne (26%, 6 razy oceniany)
- 5 #doskonałe (9%, 2 razy oceniany)
- 1 #koszmarne (4%, 1 razy oceniany)
Ilość głosów: 23
Ocena polskielogo.net:
Średnia ocena: 3,0
* http://skkszo.pl/?p=862
dostęp: 2016/04/20
** http://www.echodnia.eu/swietokrzyskie/sport/pilka-nozna/kszo-ostrowiec/art/8841389,powstal-klub-kszo-1929-ostrowiec-zagra-w-okregowce,id,t.html
dostęp: 2016/04/20
Podziękowania dla Bogdana Cisaka, za udostępnienie monografii z 40-lecia KSZO.