Liga 1935Do końca emocjonujący, szczęśliwy dla śląskich drużyn, koszmarny dla warszawskich i krakowskich. Taki był rok 1935 w ekstraklasie. Z Ligą pożegnały się dwie zasłużone drużyny – Cracovia i Polonia Warszawa. Ruch po raz trzeci najlepszy w kraju.


© Autor: Jakub Malicki

Ekstraklasa vel „extra-klasa”, jak wówczas nazywali Ligę w prasie, wystartowała w składzie 11-zespołowym. Nietypowa liczba drużyn była skutkiem wdrażanej stopniowo reformy rozgrywek, z 12 drużyn w 1934 roku do 10 zespołów w 1936. I tak w roku poprzednim spadły z Ligi dwie drużyny – Podgórze i Strzelec, awans zaś uzyskał tylko Śląsk Świętochłowice, który w finałowym turnieju barażowym okazał się silniejszy od sąsiedniego Naprzodu Lipiny oraz Śmigłego Wilno.

Liga 1935Liga zainaugurowała sezon 31 marca meczami w Warszawie oraz Krakowie. O początku rozgrywek barwnie pisał redaktor „Przeglądu Sportowego”: „Na nieskalanie czystej do niedzieli tabeli tegorocznych mistrzostw Ligi, wpisaliśmy wczoraj dwa pierwsze wyniki: Legia – Wisła 4:0 i Garbarnia – Pogoń 1:1. Obecnie każda prawie niedziela, czy dzień świąteczny znaczyć się będzie w pochodzie z jednej strony do wielkiego tryumfu, a z drugiej do spadku w otchłań klasy A, cyferkami nowych wyników.

Pozostało ich do wypełnienia… drobnostka: jeszcze „tylko” 108 meczów mamy przed sobą. Sto osiem meczów – 164 godziny gry – niemal 7 dni bezustannej walki piłkarskiej na boiskach Warszawy, Krakowa, Wielkich Hajduków, Lwowa, Poznania i Łodzi. Sto osiem meczów, które wypełnią nową kartę w historii polskiej piłki nożnej, których przebieg zdecyduje o stanie i pełnej kasie jednych klubów, a o zapomnieniu i upadku drugich. Mecze niedzielne nie powiedziały na ogół wiele: spotkanie krakowskie utopiło technikę, szybkość i strzał w grzęzawisku boiska i z tego też względu nie dało prawie żadnego materiału porównawczego. Wiemy tylko tyle, że Pogoń jest groźna w napadzie, a Garbarnia dysponuje dobremi tyłami.[…]

O meczu warszawskim, który odbył się na boisku prawie normalnem, można mówić już bardziej konkretnie. Tak więc Legia zademonstrowała formę, która powinna jej w pierwszym okresie mistrzostw przynieść piękną wiązankę punktów. Zespół wojskowych jest dobrze przygotowany, wyrównany, kompletnie pozbawiony punktów wybitnie słabych.
Natomiast z Wisłą nie jest dobrze: zespół krakowski posiada wyraźne luki w tyłach, a w napadzie dysponuje kwintetem zbyt mało scementowanym, aby mógł być groźny dla przeciętnie nawet dobrej obrony przeciwnika.

Jakże odmienne były nastroje kibiców pod koniec sezonu, gdy Legia ledwie o punkt wyprzedziła spadającą z Ligi Cracovię, a Wisła uplasowała się na 4. miejscu w tabeli. Pogoni zabrakło punktu do zdobycia Mistrzostwa Polski, za to jej snajper – Michał Matyas wygrał klasyfikację ligowych strzelców z 22 bramkami na koncie.

Michał MatyasMichał Matyas, król strzelców Ligi w 1935 roku; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Do końca ważyły się losy tytułu oraz utrzymania w ekstraklasie. Zarówno dla Ruchu, jak i Cracovii, decydującym meczem był ten w Wielkich Hajdukach. Ruch nie mógł przegrać, by wygrać ligę, a „Pasy” musiały wygrać, by się utrzymać. Remis dał hajduczanom przewagę punktu w tabeli końcowej nad Pogonią, w porównaniu z którą mieli gorszy bilans bramkowy i gdyby przegrali ostatni mecz – tytuł wróciłby po 9 latach do Lwowa.

Michał MatyasRuch na szczycie, Cracovia na dnie. Remis w Wielkich Hajdukach dał „Niebieskim” mistrzostwo, a Cracovii degradację z Ligi; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Czy zasłużenie Ruch został Mistrzem Polski AD 1935? Jako jedyny wśród ligowców nie przegrał meczu u siebie, atutem na pewno był powrót na odnowiony stadion w Wielkich Hajdukach, który w następnym roku zyska także nowoczesną zadaszoną trybunę. O jakości sportowej Ruchu pisali w „Przeglądzie Sportowym”: Drużyna ambitna, lecz o zmiennej formie, stworzyła „żelbetonowy fundament pod budowę gmachu mistrzowskiego”. Ruch nie zdominował Ligi tak jak rok wcześniej, „Niebieskim” przydarzyły się niespodziewane porażki, jak ta w Warszawie z Legią.

O Cracovii pisano po meczu w Chorzowie: „Tylko tragedią nazwać można spadek do klasy A – Cracovii! Ani jej piękne końcowe wyniki (pokonanie Warty 3-1 i remis z Ruchem 1-1), ani zupełnie niezła forma taktyczna zespołu, ani posiadanie paru wybitnych jednostek, ani suchy bilans bramkowy (34:34) – nie predestynowałyby takiej drużyny do wyłączenia jej z… naszej extra-klasy. Ale stało się. Przepis jest przepisem i musi być uszanowany […]”.

Niebywale chimeryczną formę prezentowała wspomniana wyżej Legia. Potrafiła pokonać 6-0 Ruch w Warszawie czy 4-2 Wartę, ale na wyjazdach poległa wyraźnie z Cracovią (1-4) czy nawet słabiutką Polonią (0-1), a najgorszy koszmar „zafundowali” Legii „Chłopcy z Ludwinowa”, gromiąc warszawian 8-0.

Garbarnia-LegiaW trzech meczach padało po 9 bramek. Pogoń pokonała Warszawiankę 7-2, Wisła rozgromiła Polonię 8-1 oraz…

Garbarnia-Legia9 bramek widzieli też widzowie w Warszawie, gdzie Legia wygrała u siebie ze Śląskiem 5-4.

Legia ŚląskWarto wspomnieć także o Śląsku w kontekście jego herbu. Jak wspominałem przy okazji wpisu o tym klubie, nie dotarłem do źródeł określających wygląd przedwojennego znaku klubu. Pozostaje odwzorowanie emblematu widniejącego na koszulach zawodników. W 1935 roku na pasiastych koszulach nosili naszywkę z okrągłą tarczą z pasem w skos i napisem „KS Śląsk”. Kolor naszywki pozostaje zagadką, przypuszczalnie była biało-niebieska. Podobnie na koszuli bramkarza Wisły znajdziemy nieco inne logo – zamiast roku założenia pod gwiazdą widniała nazwa miasta – „Kraków” lub „w Krakowie”. W następnym roku herb „Białej Gwiazdy” został bardziej zmieniony – dodano niebieski pas po skosie i zmieniono rysunek tarczy. O tym jednak przeczytacie w następnym wpisie dotyczącym historii Ligi.


Końcowa tabela Ligi w 1935 roku:

Ruch Wielkie Hajduki logo klubuPogoń Lwów logo klubuWarta Poznań logo klubuWisła Kraków logo klubuŚląsk Świętochłowice logo klubuŁKS logo klubuGarbarnia Kraków logo klubuWarszawianka logo klubuLegia Warszawa logo klubuCracovia logo klubuPolonia Warszawa logo klubu

Źródła:
Rocznik 1935 „Przeglądu Sportowego”

Encyklopedia Piłkarska FUJI, tom 25: O tytuł Mistrza Polski; Katowice 2000

https://pl.wikipedia.org/wiki/Liga_polska_w_pi%C5%82ce_no%C5%BCnej_(1935)
dostęp: 2017-02-04