Piast Gliwice logo klubuNie było w Polsce klubu, który bardziej zasługiwał na debiut w Ekstraklasie. Trudno znaleźć też klub, który równie często zmieniał swoją nazwę i herb. Poznajcie historię przeobrażeń organizacyjnych i wizerunkowych Piasta.


© Autor: Jakub Malicki

Przez lata jakieś fatum ciążyło nad gliwickim zespołem. Piłkarze Piasta ośmiokrotnie kończyli rozgrywki II ligi tuż za drużynami, które ten awans uzyskiwały. Potrzebowali 33 sezonów w II lidze, by wreszcie dostać się do elity. W międzyczasie „niebiesko-czerwoni” dwukrotnie dotarli do finału Pucharu Polski i niezwykle często zmieniali swoją nazwę, herb i sponsorów. Byli klubem miejskim, zakładowym, a nawet przez moment wojskowym! Jak zauważycie, znaki klubu są doskonałą ilustracją poszczególnych etapów w dziejach klubu.

Klub Sportowy „Piast” został założony w czerwcu 1945 roku przez repatriantów przybyłych do Gliwic z Galicji Wschodniej. Pierwszy herb zawierał nazwę klubu i charakterystyczny czerwono-niebieski pas biegnący po skosie tarczy. Znajdziemy jego monochromatyczną wersję na zdjęciach z 1945 roku, na których zdobi kostiumy lekkoatletek i piłkarzy, ale też dotarłem do kilku reprodukcji barwnych (różniących się szykiem kolorów na szarfie).

Piast Gliwice logo klubuCzy był to przypadek, że podobny motyw ukośnych pasów widniał na okładce księgi pamiątkowej Pogoni Lwów z 1939 roku? W moim przekonaniu to celowe nawiązanie do symboliki „Pogoniarzy”. Wiemy, że podobnie jak w Bytomiu (ale też m.in. Szczecinie i Opolu), założyciele klubu nadali mu barwy, których używał 4-krotny Mistrz Polski sprzed II wojny światowej.

Pogoń Lwów logo klubuPierwszym prezesem klubu został Wincenty Szpaltowski (Spaltenstein), ówczesny prezydent Gliwic, pochodzący z Kresów, ale znany na Śląsku już w okresie międzywojennym, gdy pełnił funkcję burmistrza Królewskiej Huty.

Początkowo Piast był klubem miejskim, lecz już w 1946 roku zyskał patrona – Gliwickie Zakłady Urządzeń Technicznych, znane z odlewni pomp i pomników. Dyrektor fabryki, Juliusz Denk, został wówczas prezesem klubu. Wkrótce zmieniono nazwę na Klub Sportowy Metalowców „Piast”, a w 1947 dodano człon „Związkowy” i klub funkcjonował jako ZKSM Piast.

Piast Gliwice logo klubuCo ciekawe, klub występował wtedy w rozgrywkach opolskiej klasy A (choć bliżej mieli do Katowic), wygrywając je w 1947 i 1948 roku. Za pierwszym razem mieli szansę awansu do esktraklasy, jednak w pierwszej fazie eliminacji silniejsze okazały się: Ruch i Sarmatia Będzin.

Koniec lat 40-tych XX wieku przyniósł Gliwicom fuzję miejscowych zespołów (ZKSM Huta Łabędy, ZKS Walcownia Łabędy, RKS Jedność Rudziniec, RKS PZS Gliwice i ZKS Silesia Gliwice), skutkiem czego powstał ZS Metal i następnie ZKS Stal.

Stal Gliwice logo klubuW zrzeszeniu metalowców drużyna futbolowa z Gliwic nie odgrywała znaczącej roli, pozostając w cieniu sosnowieckiej (późniejszego Zagłębia), katowickiej (Baildon) czy nawet starachowickiej (Star). Progres nastąpił dopiero w 1956 roku, już po przywróceniu nazwy „Piast” – gdy gliwiczanie wygrali rozgrywki trzecioligowe i pierwszy raz awansowali na zaplecze ekstraklasy.

Już w pierwszym sezonie, „Piastunki” uplasowały się w czołówce II ligi – zajmując 3. miejsce za Cracovią (która awansowała do I ligi) i Stalą Mielec. Trzy lata później sytuacja powtórzyła się, Piast zajął 3. miejsce za Stalą i Cracovią, ale tym razem obie awansowały do ekstraklasy. Gliwice musiały jeszcze poczekać. W 1962 roku wyprzedziła ich już tylko rzeszowska Stal, wówczas jedynie zwycięzca kwalifikował się do ekstraklasy.

Lata 60-te nie były szczęśliwym okresem w dziejach klubu. W 1964 roku połączony z GKS Hutnik i KS Metal, pod nazwą GKS Piast Gliwice opuszczał rozgrywki II ligi.

Piast Gliwice logo klubuOd 1970 roku przez kolejne 19 sezonów występował w II lidze, pięciokrotnie kończąc rozgrywki tuż za miejscem premiowanym awansem do ekstraklasy. W tym czasie odnieśli także największe sukcesy – dwukrotnie zagrali w finale Pucharu Polski. Nie zdobyli jednak trofeum, gdyż silniejsze okazały się: Zagłębie Sosnowiec (w 1978 roku) oraz Lechia Gdańsk (w 1983 roku). „Piastunki” coraz silniejsze, lecz ekstraklasa wciąż pozostawała poza zasięgiem.

Niedługo po finale Pucharu Polski, jesienią 1983 roku, zmieniono nazwę klubu na Miejsko Cywilno-Wojskowy GKS „Piast”, pod którą byli najbliżej awansu do I ligi w XX wieku.

Piast Gliwice logo klubuW 1987 roku zajeli 3. miejsce w II lidze i dwumecz z Bałtykiem Gdynia miał wyłonić drużynę, która awansuje do ekstraklasy. „Piastunki” okazały się słabsze (1-1, 0-2) i na przekroczenie bram polskiej elity piłkarskiej musiały jeszcze poczekać… 20 lat!

W międzyczasie jednak klub przechodził przeobrażenia. Opiekunem klubu został producent sprzętu wojskowego, Bumar, stąd w 1989 roku zmieniono nazwę na CWKS Bumar-Piast, po fuzji z ZTS Łabędy, a po roku KS Bumar Gliwice.

Piast Gliwice logo klubuProblemy finansowe i trudności z utrzymaniem trzecioligowej drużyny seniorów jednak nie skończyły się, więc postanowiono ją zlikwidować w 1993 roku!

Upadek w Łabędach, odrodzenie w Bojkowie
Południowa dzielnica Gliwic o nazwie Bojków – jak się okazało – odegrała ważną rolę w historii Piasta. Na bazie tamtejszej drużyny KS Bojków, w 1995 roku „Piastunki” powróciły na piłkarską mapę Polski. Kolejna fuzja w dziejach klubu okazała się tą najważniejszą – w 1996 roku KS Bojków-Piast zmienił nazwę na Gliwicki Klub Sportowy „Piast, pod którą „niebiesko-czerwoni” występują do dzisiaj i co ważniejsze, przełamali swoje ekstraklasowe fatum.

Podobnie jak w latach 70-tych, człon GKS okazał się szczęśliwy dla gliwickiego klubu. W 2003 roku powrócił do II ligi, a pięć lat później – niespodziewanie zajął w niej 3. miejsce i wraz z Lechią, Śląskiem i Arką, awansował do Ekstraklasy!

Piast Gliwice logo klubuStadion Piasta nie był gotowy na mecze w najwyższej lidze piłkarskiej, stąd 9 meczów domowych „Piastunki” rozegrały w odległym o 52 km Wodzisławiu Śląskim. Niewielkie miasto leżące przy granicy z Czechami było gospodarzem dla dwóch drużyn w tymże sezonie 2008/09, więc i swoistych derbów Odra – Piast. W 14. kolejce wygrała 1-0 Odra (występująca formalnie w roli gościa w Wodzisławiu), w 29. silniejszy był Piast (2-0). Oba kluby utrzymały się wtedy w lidze, lecz w następnym sezonie zajęły dwa ostatnie miejsca – i spadły do II ligi. Dla Odry był to początek końca, a Piast potrzebował 2 lat by wrócić do elity.

W tym czasie powstał w Gliwicach nowoczesny stadion o pojemności 10 tys. miejsc, którego konstrukcja wzorowana była na obiekcie niemieckiego SC Paderborn 07.

Piast Gliwice logo klubuPierwszy mecz na nowym stadionie Piast rozegrał 5 listopada 2011 roku, wygrywając 2-1 z Wisłą Płock w 18. kolejce 1. Ligi. W tym nietypowym dla klubu sezonie (jesienią grał mecze niemal wyłącznie wyjazdowe, a wiosną 10 kolejnych u siebie) gliwiczanie wygrali rozgrywki i razem z Pogonią wrócili do Ekstraklasy.

Kolejny sezon był jeszcze bardziej udany – „Piastunki” zajęły 4. miejsce w Ekstraklasie i zakwalifikowały się do europejskich pucharów.

Piast Gliwice logo klubu
Piast Gliwice logo klubuDebiut w Lidze Europy nie wypadł okazale, już w pierwszym meczu „niebiesko-czerwoni” musieli uznać wyższość azerskiej drużyny.

W bieżącym roku mieli okazję pokazać się z lepszej strony w Europie, jako wicemistrz Polski trafili do II rundy eliminacji Ligi Europy. Jednak szwedzki IFK Göteborg szybko pozbawił gliwiczan złudzeń – porażka 0-3 u siebie i 0-0 w rewanżu pokazały, że europejskie puchary to za wysokie progi dla Piasta.

Patrząc na 70 lat historii klubu trzeba docenić progres, jaki gliwiczanie wykonali w XXI wieku, swoisty przeskok od „chronicznego drugoligowca” do czołówki Ekstraklasy z upadkiem w międzyczasie. Sukces klubu miejskiego, bowiem to Gliwice są głównym udziałowcem i sponsorem strategicznym klubu. Nic zatem dziwnego, że w sercu znaku klubu widnieje herb Gliwic…

Opinia o znaku
Umieszczenie dokładnej kopii herbu miasta w logo klubu sportowego nie jest najlepszym pomysłem, czego dowodzi ewolucja znaku Piasta. Jak widzimy, godło Gliwic – złoty orzeł na błękitnym tle i srebrna baszta na czerwonym polu – ulegało w przeszłości modyfikacjom, obecny wzór obowiązuje od 1996 roku. Wcześniej rysunek tych elementów różnił się nieznacznie, orzeł miał bardziej wyprostowane skrzydło, a baszta dotykała środkowej krawędzi herbu. Poniżej 3 wersje herbu Gliwic wykorzystane w znakach Piasta, po lewej najstarsza (przytaczam monochromatyczną, bowiem na odznakach klubu miała kolor metalu).

Ewolucja herbu GliwicKażda taka zmiana powodowałaby konieczność aktualizacji znaku klubu – choć jak widzimy, logo Piasta przechodziło liczne metamorfozy niezależnie od treści symboli miejskich.

Szczęśliwie barwy klubu i miasta są takie same – stąd nie powstał dysonans, jak przy opisywanym przedwczoraj znaku siedleckiej Pogoni. W moim przekonaniu także forma znaku w Gliwicach jest bardziej interesująca, dzięki oryginalnemu kształtowi tarczy oraz wpisaniu nazwy klubu w bordiurę. Liternictwo wymagałoby korekty, kerning nie jest doskonały – szczególnie rzuca się w oczy wadliwe ułożenie liter „U” i „B” na spodzie tarczy.

W moim przekonaniu gliwiczanie powinni odświeżyć swój znak, uprościć rysunek orła i baszty, uniezależnić je od miejskiej heraldyki, poprawić liternictwo – dzięki czemu emblemat zyskałby bardziej współczesny charakter i lepszą czytelność.

Logo Piasta Gliwice

Jak oceniasz znak Piasta Gliwice?

  • 3 / poprawny (64%, 409 razy oceniany)
  • 4 / wartościowy (20%, 129 razy oceniany)
  • 5 / doskonały (16%, 105 razy oceniany)

Ilość głosów: 643

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 2,8

Źródła:
Znaki i nazwy Piasta przytoczone za opracowaniami autorstwa Andrzeja Potockiego.
http://piast.gliwice.pl/historia/historia-logotypu/
dostęp: 2016/12/21

Historia klubu dostępna na stronach:

http://www.piast-gliwice.eu/wstep.html
dostęp: 2016/12/21

http://piast.gliwice.pl/historia/w-pigulce/
dostęp: 2016/12/21

https://pl.wikipedia.org/wiki/Piast_Gliwice
dostęp: 2016/12/21

Jan Goksiński: Klubowa historia polskiej piłki nożnej w latach 1945-70; Warszawa 2013