AZS Kraków logo klubuW Polsce piłka nożna nie jest kojarzona ze sportem akademickim, ale już przed wojną istniały takie drużyny. Krakowski AZS nie osiągnął wielkich sukcesów, za to jego znak nie ustępował jakością silniejszym sportowo, lokalnym rywalom.


© Autor: Jakub Malicki

„Więcej znaczy rozum, niż siła” [w oryginale „Plus ratio quam vis”] – brzmi motto Uniwersytetu Jagiellońskiego, zaczerpnięte od VI-wiecznego poety Maximianusa i uwypuklone na medalach przyznawanych zasłużonym dla najstarszej polskiej uczelni. Ale przecież człowiek to istota także cielesna, potrzebująca aktywności fizycznych, „mens sana in corpore sano”, stąd na początku zeszłego stulecia pojawił się pomysł, by zainicjować w Krakowie akademicki ruch sportowy.

W maju 1909 roku założono Akademicki Związek Sportowy na Uniwersytecie Jagiellońskim, a pierwszym prezesem został student medycyny – Wacław Majewski. Jak wspomniał Janusz Kukulski w książce „Pierwsze mecze, pierwsze bramki”, najbardziej popularnymi aktywnościami wśród słuchaczy uczelni były turystyka i narciarstwo. Od 1910 r. pogrywano także w piłkę nożną, a pierwsza drużyna składała się z siedmiu studentów prawa, po pięciu z medycyny i filozofii oraz 3 z wydziału rolniczego.

Oficjalnie sekcja piłkarska została otwarta przez AZS w 1911 roku, a kapitanem drużyny wybrano studenta filozofii, Adama Obrubańskiego.

AZS Kraków 1918Futboliści krakowskiego AZS; Źródło: historiawisly.pl

Z lektury wspomnianej książki wiemy też, że piłkarze AZS nosili biało-czarne koszule, a dzięki zachowanej odznace możemy odtworzyć jej logo. Warto zwrócić uwagę, że był to inny symbol, niż ten używany przez inne akademickie związki (sylwetka białego gryfa na zielonym tle – który to nawiązuje do warszawskiego AZS, założonego w 1918 r.). O znaku warszawskiego związku napiszę przy innej okazji, dzisiaj chciałbym skupić się na monogramie noszonym przez zapomnianą krakowską drużynę futbolową.

Bo niby czemu miała by tkwić w pamięci fanów sportu, skoro funkcjonowała ledwie przez kilka lat, z których zachowały się nieliczne wyniki, jak np. remis z Pogonią we Lwowie 3-3 (1912 r.), łomot sprawiony Łódzkiemu Klubowi Sportowemu czy regularne klęski z rezerwami Cracovii i Wisły.

ŁKS AZS Kraków 1912Zwycięstwo nad łodzianami powinno świadczyć o świetnej formie akademickiej drużyny, a jednak pół roku później przestała istnieć! Władze AZS rozwiązały sekcję piłkarską z powodu – jak pisali w sprawozdaniu – „wkradzenia się niemoralnych stosunków, typowych dla ogółu krakowskich stosunków w tej dziedzinie sportu […] oraz potencjalnemu zagrożeniu rozpowszechnienia na inne sekcje”. Co też takiego nawyprawiali piłkarze krakowscy – nie wiemy – natomiast chwilę wcześniej drużynę opuściło kilku piłkarzy, którzy przeszli do innych klubów lub zakończyli edukację i zrezygnowali z występów w drużynie. Czy więc uznano za „niemoralne stosunki” podbieranie piłkarzy przez inne drużyny, czy może była to romantyczna wizja końca drużyny, która nie doczekała się choćby własnego boiska?

W międzywojennej Polsce drużyna została na krótko reaktywowana, zagrała dwa sezony w krakowskiej klasie B, by ostatecznie zakończyć działalność w 1925 roku.


Opinia o znaku

Jeśli szukać powodów, dla których warto zapamiętać futbolistów krakowskiego AZS, to jest nim logo drużyny. Utrwalone na pięknej, ażurowej odznace, składające się z trzech liter tworzących nazwę, a ściślej ujmując – akronim. Jest to kompozycja liternicza elegancko wystylizowana, pewnie „purystom minimalizmu” może wydawać się zbyt skomplikowana. Szczególnie, że litery mają ozdobny charakter i dla niezorientowanego widza, mogą stwarzać problemy z odczytaniem.

Mnie zauroczyły te przeplecione litery od pierwszego spojrzenia na fotografię metalowej odznaki, na której zostały uwiecznione. Zamieszczam tu jedynie rekonstrukcję odznaki i dodam, że wprowadziłem na niej światło przy splotach liter. Na oryginale mają one lekkie wypukłości.

Obecnie znak wymagałby jedynie delikatnej korekty czytelności, poza tym zachowuje oryginalny charakter i wyrazistą formę. Podobnie jak inny symbol AZS-ów, o którym wspomnę przy następnej okazji. Ciekawe, czy podzielicie moją sympatię dla tego logo?

Logo AZS Kraków

Jak oceniasz znak AZS Kraków?

  • 3 / poprawny (68%, 341 razy oceniany)
  • 4 / wartościowy (23%, 116 razy oceniany)
  • 5 / doskonały (9%, 46 razy oceniany)

Ilość głosów: 503

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 4,0

Źródła:
Janusz Kukulski: Pierwsze mecze, pierwsze bramki; Kraków 1988
Jan Goksiński: Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1939 roku; tom II: kluby; Warszawa 2013

http://www.uj.edu.pl/uniwersytet-z-collegium-medicum/nagrody-i-wyroznienia/plus-ratio

http://www.azs-awf.pl/content/view/12/14/

dostęp: 2017/02/22