AZS logo związkuBiały gryf na zielonym polu stał się symbolem polskiego sportu akademickiego. Stworzony w 1922 roku znak AZS używany jest obecnie w niemal niezmienionej postaci.


© Autor: Jakub Malicki

Futbol to najbardziej popularna, ale i symbolicznie różnorodna dyscyplina sportu, stąd przeważnie piszemy tu o piłkarskich znakach. W tej dyscyplinie jednak próżno szukać sukcesów akademickich drużyn. W Ekstralidze kobiet znajdziemy obecnie cztery drużyny, noszące w nazwie człon AZS – reprezentujące uczelnie z Wałbrzycha, Wrocławia, Krakowa i Białej Podlaskiej. Za to Uniwersytet Śląski oraz Uniwersytet Gdański mają swoich przedstawicieli w Ekstraklasie futsalu. AZS Politechnika Warszawska, AZS Olsztyn i AZS Częstochowa to uznane marki w siatkówce mężczyzn. Akronim „AZS” pojawia się także nazwach drużyn koszykówki męskiej z Koszalina oraz żeńskich z Lublina i Gorzowa Wielkopolskiego.

AZS logo związkuNazwy wszystkich tych uczelnianych drużyn – obecnie istnieje około 200 klubów w całej Polsce –  nawiązują do Akademickiego Zwiążku Sportowego, który został założony na początku XX wieku na Uniwersytecie Jagiellońskim. W okresie II RP powstawały kolejne takie podmioty w Warszawie i Poznaniu (zarejestrowane w 1919 r.), Wilnie i Gdańsku (1921), rok później AZS otwarto także we Lwowie i Lublinie.

AZS logo związkuMonogramy wykorzystywane jako emblematy drużyn AZS z Krakowa (na górze), Poznania (dół po lewej) i Lwowa (dół po prawej).

Gdy rozrosła się liczba uczelnianych związków postanowiono stworzyć ogólnopolską organizację koordynującą ich działania – tak powstał Akademicki Związek Sportowy z siedzibą w Warszawie. W 1922 roku podmiot ten zyskał także swój znak, autorstwa studenta Politechniki Warszawskiej – Williama Karola Henneberga. Wyłoniony w konkursie emblemat wyglądał niemal identycznie, jak obecnie stosowany – zawierał sylwetkę białego gryfa – lub orła – na tarczy z literami AZS.

AZS logo związkuKoszykarski warszawskiego AZS w 1928 r.; Źródło: Archiwum „Przeglądu Sportowego”

Przed II wojną światową największe sukcesy osiągnął warszawski AZS, który powstał z połączenia uczelnianych klubów Politechniki i Uniwersytetu Warszawskiego (w trakcie I wś Niemcy nie zgodzili się na istnienie jednego związku akademickiego).

AZS logo związkuZawodnicy drużyn UW i Politechniki w 1916 r.; Źródło: http://azspw.com/

Warszawianie wywalczyli tytuły Mistrza Polski w grach zespołowych: hokeju na lodzie (1927, 1928, 1929, 1930, 1931), siatkówce (1930, 1934, 1935), koszykówce kobiet (1930) oraz medale w piłce ręcznej i wodnej.

AZS logo związkuDrużyna piłki ręcznej AZS Warszawa w 1937 roku; Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Drużyna piłkarska AZS Warszawa rywalizowała w klasie A przez kolejne 10 lat od 1928 roku. W 1932 roku zajęła 2. miejsce, ustępując jedynie robotniczej drużynie Gwiazda Warszawa, a w 1936 roku dała się wyprzedzić tylko drużynie Skody.

Po wojnie związek uległ przeobrażeniom, na uczelniach w wyzwolonych miastach otwarto nowe kluby AZS, na trzy lata przeniesiono siedzibę do Krakowa, potem Centrala wróciła do Warszawy. Podczas reorganizacji sportu na wzór radziecki został przekształcony w Akademickie Zrzeszenie Sportowe.

W latach 50-tych miejsca warszawskich AZS-ów w ligach centralnych zostały przejęte przez drużyny Akademii Wychowania Fizycznego znajdującej się na Bielanach. Wspomnijmy tu zamykając wątek futbolowy, że drużyna AWF występowała w rozgrywkach III-ligowych. Za to siatkarska sekcja AZS-AWF Warszawa była najsilniejsza w kraju (lata 1952-1968 na podium, w tym 14 tytułów Mistrza Polski), wywalczyła także medale MP w koszykówce mężczyzn. Pomimo, że w znaku AZS-AWF znajdziemy białego gryfa, klub nie jest spadkobiercą tradycji przedwojennego Akademickiego Związku Sportowego, rok 1949 wskazuje jako datę założenia.

Opinia o znaku

Jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli w polskim sporcie, znany zapewne nie tylko studentom uczelni wyższych. Znak białego gryfa, w którym dostrzegałem orła, dopóki nie zajrzałem do statutu AWF, jest wyrazisty i czytelny, dzięki prostej kompozycji. Na pierwszy rzut oka wydaje się posiadać cechy świetnego logo. Co więcej, nikomu nie powinien przeszkadzać brak korony nad głową uwiecznionego w nim zwierza, dzięki temu, że jest to gryf, a nie Orzeł Biały. Podobnie zielona barwa pola tarczy, zamiast czerwonego przypisanego naszemu symbolowi narodowemu, nawet jeśli kształtem przypomina herb Rzeczypospolitej Polskiej.

AZS logo związkuInna sprawa, że poszczególne AZS-y mają tego gryfa na tarczach o różnej barwie, np. niebieskiej w Poznaniu, czarnej w Krakowie czy wiśniowej w Olsztynie. Dodam, że nie podoba mi się takie modyfikowanie znaku AZS według lokalnych potrzeb – logo powinno być niezmiennym elementem systemu identyfikacji związku, a poszczególne kluby winny używać tego symbolu w sposób zgodny z odgórnie narzuconym kodem wizualnym.

Zresztą opracowano wektorową wersję logo związku a także księgę znaku, więc dziwi dowolność w stosowaniu symboliki związkowej.

AZS liftingAZS liftingŹródło: http://azs.pl/organizacja/ksiega-znaku-gryf-i-flaga

Należy pochwalić pomysł wykonania księgi znaku, nawet jeśli nie mogę uznać tej realizacji za perfekcyjną. Pierwsze spojrzenie na łuki herbu, zobrazowane na okładce, ukazuje, że detale znaku wykonano w sposób niestaranny. Nie mam pojęcia dlaczego autor rysunku nie dopasował rysunku do siatki, którą sam – jak się wydaje – nakreślił. Detale logo są więc niedopracowane, podobnie liternictwo – rysunek charakternych dwuelementowych liter AZS zakończonych szeryfami, pozostawia wiele do życzenia. Piszę to bez złośliwości, raczej z troską, bo 95-letni emblemat zasługuje na bardziej dokładny lifting, tym bardziej, że jest to jeden z bardziej rozpoznawalnych symboli w polskim sporcie.

AZS Kraków logo klubu

jak oceniasz znak AZS?

  • 3 #poprawny (44%, 23 razy oceniany)
  • 4 #wartościowy (38%, 20 razy oceniany)
  • 5 #doskonały (10%, 5 razy oceniany)
  • 2 #niedopracowany (8%, 4 razy oceniany)
  • 1 #koszmarny (0%, 0 razy oceniany)

Ilość głosów: 52

Loading ... Loading ...


Ocena polskielogo.net:

Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 3,6

Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Akademicki_Zwi%C4%85zek_Sportowy

http://azs.pl/o-nas/historia-azs

http://www.azsawf.com/klub/historia-klubu

dostęp: 2017/03/07

Jan Goksiński: Klubowa historia polskiej piłki nożnej do 1939 roku; tom II: kluby; Warszawa 2013