Klub Turystów Łódź herb Założony jeszcze przed I Wojną Światową, jeden z pionierskich klubów na ziemiach polskich. Klub Turystów z Łódzi zaistniał w historii polskiej piłki dzięki trzem sezonom spędzonym w najwyższej lidze. Czwarty zaliczyli już po fuzji z Unionem.


© Autor: Jakub Malicki

Jeden z najstarszych klubów na ziemiach polskich powstał jeszcze w XIX wieku. Już w 1895 r. niemieccy cykliści czynili starania by utworzyć w Łodzi oddział rosyjskiego Touring Club. Jednak dopiero w 1899 roku władze carskie wpisały do rejestrów organizację o nazwie Łódzki Oddział Towarzystwa Welocypedystów-Cyjklistów.[1] Jak nazwa wskazuje, klub początkowo zrzeszał pasjonatów kolarstwa. Pierwszy mecz piłkarski rozegrał w 1906 r., remisując 1-1 z lokalnym rywalem,[2] SS Union, a mecz ten uznawany jest za pierwsze zawody tego typu w mieście.

Touring Club logo klubuTouring Club uczestniczył w przedwojennych Mistrzostwach Łodzi, prezentując przeciętny poziom. W 1912 roku „Turyści” zajęli 6. miejsce, a z wyników warto zapamiętać lanie, jakie sprawił im ŁKS (1-9 i 1-6), tryumfator rozgrywek.[3] Zatrzymajmy się na chwilę przy znaku Touring Club, który narysowałem na bazie monochromatycznego zdjęcia w książce Andrzeja Bogusza.[4]

Jak widzimy, herb sprzed I wojny światowej był inspiracją dla autora późniejszego, „spolszczonego” znaku. Szarfa na nim miała najprawdopodobniej kolory flagi Imperium Rosyjskiego, a liternictwo tworzyło oryginalny monogram. Oczywiście pozostaje pytanie odnośnie kolorów monogramu, wydaje się prawdopodobne, że były białe ze złotymi konturami.

Wybuchła wojna i klub zawiesił działalność, na skutek decyzji władz carskich. W następnych latach czekały go spore zmiany organizacyjne i wizerunkowe…

Oficjalnie wznowiono działalność w 1920 r., choć już w 1918 roku drużyna uczestniczyła w nieoficjalnych Mistrzostwach Łodzi i okolic, prezentując najwyższy poziom spośród rywali (w finale pokonali Szturm). Od 1921 roku drużyna występowała pod polskojęzyczną nazwą Klub Turystów, którą przedstawiono na spotkaniu 7 czerwca.[5]

Drużyna została zgłoszona do rozgrywek klasy A organizowanych przez Łódzki OZPN i z miejsca stała się jedną z silniejszych ekip w lidze. „Turyści” potrafili wysoko pokonać np. Union (6-1), ale od najsilniejszego w mieście ŁKS-u otrzymywali regularne baty. Dopiero w 1924 roku udało się „turystom” pokonać lokalnego rywala w stosunku 2-1, podobnie jak dwa lata później.[6] 1926 rok był zresztą przełomowy dla drużyny kierowanej przez łódzkiego przemysłowca Antoniego Rzezacza, bowiem wtedy zakwalifikowała się do rozgrywek finałowych o Mistrzostwo Polski. W grupie zachodniej odnieśli zwycięstwo i remis z Ruchem , ale dwukrotnie przegrali z Wartą Poznań.

Łódzki Klub Sportowy herbDrużyna Klubu Turystów z 1928 roku; Źródło: Historia Wisły

Rok później działacze klubu wzięli udział w stworzeniu jednolitej ogólnopolskiej ligi,[7] w której „Turyści” zagrali z: Wisłą Kraków, 1. FC Katowice, Wartą Poznań, Pogonią Lwów, Legią Warszawa, Łódzkim Klubem Sportowym, Polonią Warszawa, Czarnymi Lwów, Toruńskim Klubem Sportowym, Hasmoneą Lwów, Ruchem Hajduki Wielkie, Warszawianką i Jutrzenką Kraków.

Przytaczam tu nieprzypadkowo nazwy wszystkich klubów z ligi w 1927 r. – połowa z nich nie dotrwała do obecnych czasów, ale przetrwały ich znaki i na pewno zostaną umieszczone na naszej stronie w sekcji historycznej.

Pierwszy – historyczny mecz – w elicie piłkarskiej, Klub Turystów rozegrał przeciwko – a jakże – Łódzkiemu Klubowi Sportowemu, tracąc dwie bramki po strzałach Jana Durki. Dwa tygodnie później odnieśli pierwsze zwycięstwo, gromiąc 5-1 Wisłę. W debiutanckim sezonie „Fioletowi” spisywali się poprawnie, odnosząc 11 zwycięstw (dwunaste otrzymali walkowerem po zawieszeniu Pogoni).

Klub Turystów zagrał kolejne 2 sezony w lidze, opuszczając ją w 1929 roku. Trzy lata później zakończył działalność w skutek fuzji ze Stowarzyszeniem Sportowym Union Łódź. Nowy zespół nosił nazwę Union-Touring Łódź i zagrał jeden niepełny sezon (1939 r.) w polskiej ówczesnej ekstraklasie.

Ocena znaku
Herby sportowe sprzed II Wojny Światowej utrwalone zostały głównie na odznakach i okolicznościowych drukach. Dlatego trudno oceniać precyzję wykonania, na pewno jak na ówczesne warunki techniczne, jakość odwzorowania znaków jest na poziomie zadowalającym. Obecnie rekonstrukcja tych emblematów wymaga od grafika szerszej wiedzy o tamtejszym projektowaniu, ale i intuicji.

Klub Turystów Łódź herb

Znak Klubu Turystów traktuję jako unikat. Możliwe, że biało-czerwona szarfa vel kotylion wydaje się zbyt patetyczna, ale wkomponowanie weń oryginalnego liternictwa pozwala na pozytywny odbiór tego herbu. Dodajmy, że herb zachował się na kilku odznakach różniących się detalami. Na jednej szarfa zawierała rok założenia stowarzyszenia (1895), na innej go nie było (powyżej). Wydano także jubileuszową odznakę z okazji 25-lecia.


Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 3,8

[1]Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia Piłkarska Fuji; Kolekcja Klubów, tom 5. Widzew oraz dawni łódzcy ligowcy; Katowice 1997;
str. 11

[2]tamże; str. 44

[3]Józef Hałys: Piłka nożna w Polsce, tom I, Kraków 1981

[4]Andrzej Bogusz: Dawna Łódź sportowa 1824-1945; Łódź 2007
str. 43

[5]Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia Piłkarska Fuji; Kolekcja Klubów, tom 5. Widzew oraz dawni łódzcy ligowcy; Katowice 1997;
str. 12

[6]tamże

[7]Andrzej Gowarzewski: Encyklopedia Piłkarska Fuji; tom 25. O tytuł Mistrza Polski 1920-2000; Katowice 2000;
str. 27