Stal Stalowa Wola herbCzy klub sportowy może nie być związany z miastem, które powstało w tym samym czasie co on? Nie byłoby ani Stalowej Woli, ani „Stalówki”, bez decyzji międzywojennych władz polskich o budowie Centralnego Okręgu Przemysłowego.


© Autor: Jakub Malicki

Będzie to historia związania z geopolityką odrodzonej po ponad stu latach rozdarcia Rzeczypospolitej. W latach 30-tych XX wieku polskie władze postanowiły zainwestować w industrializację kraju. Z idei ówczesnego ministra skarbu, Eugeniusza Kwiatkowskiego, stworzono plan czteroletni (planowana realizacja 1936-40) i postanowiono skoncentrować budowane przedsiębiorstwa w jednym z regionów. Wyznczono w tym celu obszar – zwany „trójkątem bezpieczeństwa” – który wydawał się najbardziej odległy od Niemiec i niedostępny dla ówczesnego lotnictwa radzieckiego. Zlokalizowany w widłach Sanu i Wisły, od południa osłonięty łańcuchem Karpat, z centrum w Sandomierzu – tak powstał Centralny Okręg Przemysłowy (planowano także utworzenie województwa). Teren, gdzie krzyżowały się: bogaty w surowce region kielecki, silnie agrarny region lubelski i rozwinięty energetycznie region sandomierski (ropa, gaz, elektrownie wodne).

W Kotlinie Sandomierskiej, w pobliżu Rozwadowa, ulokowano tzw. Zakłady Południowe (po wojnie nazwane Hutą Stalowa Wola, gdzie produkowano m.in. pojazdy wojskowe i maszyny budowlane) i zbudowano nowe miasto – Stalową Wolę (obecnie 63 tys. mieszkańców). Nazwa miasta nawiązywała do słów ministra spraw wojskowych, gen. Tadeusza Kasprzyckiego: „stalowa wola narodu polskiego wybicia się na nowoczesność”*

Po II wojnie światowej Stalowa Wola zaczęła bujnie rozwijać się – budowano nowe osiedla, szkoły, powstawały kolejne zakłady. Miejscowa huta zaś weszła w skład kombinatu, który w momencie świetności zatrudniał 35 tysięcy pracowników! Warto wymienić zakłady tworzące ów kombinat: Fabryka Maszyn w Radomsku, Fabryka Maszyn w Leżajsku, Fabryka Maszyn w Strzyżowie, Zakład Maszyn Budowlanych w Lubaczowie, Zakład Projektowania i Realizacji Inwestycji i Remontów Budowlanych w Stalowej Woli, Zakład Projektowo-Technologiczny w Stalowej Woli, Odlewnia Żeliwa w Koluszkach, by docenić potencjał jakim dysponował w czasach Polski Ludowej.

Szybko podjęto decyzję o stworzeniu klubu sportowego, będącego wizytówką zakładów (z inicjatywy dyrektora huty, Feliksa Olczaka). Klub, który przetrwał do dziś (w tym roku „Stalówce” stuknęło więc 77 lat), choć pozbawiony obecnie patrona przemysłowego, musiał wypracować nowy model zarządzania w XXI wieku.

Historia znaku

Stal została utworzona w 1938 roku pod nazwą KS Stalowa Wola. Po wojnie zespół reaktywowano jako Związkowy Klub Sportowy (ZKS), a w 1947 roku zmieniono nazwę na ZKSM Metal (Związkowy Klub Sportowy Metalowców).

Zmiana nazwy związana była z wcieleniem klubu do zrzeszenia Stal (od 1949 Związkowy Klub Sportowy „Stal”, a od 1952 Koło Sportowe „Stal” Stalowa Wola).

Stal Stalowa Wola herb W 1957 roku kolejna zmiana w nazwie – powstała MZKS Stal Stalowa Wola (Międzyzakładowy Klub Sportowy), a po roku Stal na następne pół wieku została zakładowym klubem i przyjęła nazwę Zakładowy Klub Sportowy „Stal”.

Pierwszy raz piłkarze ze Stalowej Woli awansowali do II ligi w 1973, a w 1987 roku wywalczyli historyczny awans do Ekstraklasy (ówczesnej 1. ligi), po barażach z Górnikiem Knurów. Po sezonie opuścili szeregi pierwszoligowców, ale po trzech latach znowu awansowali do topowej ligi. W sumie klub wystąpił w czterech sezonach w najwyższej lidze, zajmując obecnie 53. miejsce w tabeli wszech czasów.

Także sekcja koszykarska Stali przyniosła klubowi sukcesy – dwukrotnie zespół plasował się na 5. miejscu w tabeli koszykarskiej ekstraklasy (1991, 1995), łącznie spędził w niej 11 sezonów.

W XXI wieku klub borykał się z problemami finansowymi. Zaniedbano także wizerunek, herb klubu pojawiał się w kilku wersjach na materiałach i w sieci.
Stal Stalowa Wola herb Liternictwo było czasem czerwone, innym razem złote, podobnie obrys tarczy na niektórych materiałach był czarny, na innych złoty.

W 2010 roku stworzono spółkę akcyjną na miejsce ZKS Stal – nowy podmiot nazwano PSA Stal Stalowa Wola (Piłkarska Spółka Akcyjna). Przez kilka miesięcy obowiązywał emblemat widoczny poniżej (z prawej).

Stal Stalowa Wola herbZapewne logo z akronimem PSA (w miejscu dawnego ZKS) wymagało korekty – i już w 2011 roku stworzono nowy – ujednolicony znak klubu – widoczny pod tytułem wpisu.

Ocena znaku [grudzień 2015 r.]:

Stal Stalowa Wola herb

Obecne logo Stali nawiązuje do historycznego emblematu klubu – w centralnym miejscu zielono-czarnej tarczy znajduje się złoty monogram „SW” na kole z dwoma kominami (jest to także nawiązanie do herbu miasta i logo huty). Nowością tego znaku jest wprowadzenie dodatkowej czarnej tarczy (wcześniej był to biały otok) z nazwą klubu w cudzysłowie oraz nazwą miasta pisaną po łuku. Dodano także rok założenia.

Niestety nowy znak został wykonany niestarannie. Łuki napisu z nazwą miasta i tarczy nie są skorelowane, co tworzy dysharmonię. Także górne wcięcie tarczy nie jest dopasowane do łuku wewnętrznego. Zbędny wydaje się także cudzysłów przy nazwie klubu (szczęśliwie zastosowano poprawną jego formę). Logo do poprawki, historyczny wzór jest bardzo oryginalny (tarcza niesymetrycznie wykończona od góry wygląda interesująco) i powinien wyznaczać poziom poniżej którego nie wypada zejść przy rebrandingu…


Oryginalność

Czytelność

Precyzja wykonania

Liternictwo

Ponadczasowość formy


Średnia ocena: 2,8

*https://pl.wikipedia.org/wiki/Stalowa_Wola